Aflevering 15: Oost/West in Limburg deel 2 (Live vanuit het schuilkeldermuseum in Maastricht)
De Maand van de Geschiedenis staat in oktober 2020 in het teken van het thema ‘Oost/West’. Ook in de LGOG Podcast willen we hier aandacht aan besteden. In deze aflevering geeft Jos Notermans van het schuilkeldermuseum in Maastricht een rondleiding door de gangen die vroeger werden gebruikt om in te schuilen, en die nu zijn omgetoverd tot een interessant museum. Veilig met een mondkapje op liepen we door de gangen, en vertelde Jos over de Tweede Wereldoorlog en de Koude Oorlog en de rol die de schuilkelder in deze periodes speelde.
De aflevering is hier te beluisteren.
Meer weten over het schuilkeldermuseum? Klik dan hier.
Jos legt uit: "Als je het over foto's hebt, dan moet je je realiseren dat in die tijd de fotografie een hele andere vorm had dan wij die nu kennen. Het materiaal was schaars en het maken van foto's onder de grond in een donkere omgeving was ook tamelijk ingewikkeld. Dus zo is het te begrijpen dat er weinig foto's uit die tijd bewaard zijn gebleven. En zeker hier onder de grond. Kijk, het Blauw Dorp was toch een arbeiderswijk. Hier woonden niet de rijke mensen. Dus als je al een fototoestel had, en ook nog een foto rolletje, dan moest je ook nog eens genoeg licht hebben om een goede foto te kunnen maken".
Het is dus erg bijzonder dat er uit deze periode toch foto's bestaan. Hierboven ziet u een van die foto's, waarop een aantal mensen afgebeeld zijn die in de gangen verscholen zitten. Gewapend met dekens, om de kou onder de grond tegen te gaan.
Het schuilkeldermuseum bevat een aantal ruimtes, waarin de geschiedenis van het schuilen in de kazematten in Maastricht wordt uitgelegd. Zo is er een gedeelte waar wordt verteld over de Tweede Wereldoorlog, maar kan men ook meer leren over hoe deze schuilkelder tijdens de Koude Oorlog ingericht was. In het gedeelte over de Tweede Wereldoorlog zijn in een aantal vitrines spullen uitgestalt die doen denken aan het verleden. Het ontwerp van deze expositie is van Paul Tieman. De vitrines houden het vocht buiten, zodat de voorwerpen hier niet door aangetast worden, en bevatten speciale verwarmingselementen.
Tijdens de Koude Oorlog werden er voorbereidingen getroffen om een deel van de mensen uit Maastricht te kunnen laten schuilen in de kazematten. Gelukkig zijn deze schuilkelders nooit gebruikt voor dergelijke doeleinden. Aan de linkerkant kan men een bed/bank combinatie zien: meubilair dat makkelijk in elkaar gezet kon worden, en waar mensen op konden slapen en zitten. Aan de rechterkant is een vitrine te zien die gevuld is met allerlei herinneringen aan de Koude Oorlog. Van bijzondere krantenartikelen en affiches van de Burger Bescherming, tot spotprenten en protestmateriaal.
Op deze foto kan men een sirene zien die deel uitmaakt van de tentoonstelling. Zoals Jos uitlegt in de Podcast is deze sirene in gebruik genomen in 1939, en is heeft deze tot in de jaren tachtig ergens in Maastricht op de daken gestaan om de inwoners van de stad in geval van nood te waarschuwen. De sirene verbindt als het ware de twee periodes die aan bod komen in het schuilkeldermuseum aan elkaar.