7 oktober - Aflevering 3: Vlootbeekdal, over landschap en historie
Wat gaan we in deze aflevering zien?
Kasteel Montfort werd rond 1260 gebouwd. Het jachtslot is in de jaren 2005/2006 gerestaureerd. In 2011 werd een groot keldercomplex ontdekt. En in 2017 werd een volgend restauratieproject afgerond, dankzij de actieve “Stichting kasteel Montfort.”
Maurice Paulissen vertelt over de relatie die er was tussen het kasteel en zijn omgeving
Al wandelend arriveren Rob Paulussen en Edmond bij de Vlootbeek, waar de bekende archeologische muntschat van Montfort is gevonden.
Dankzij natuurvriendelijk beheer van Stichting het Limburgs Landschap krijgt de natuur weer een kans en dat levert een mooi resultaat op. Op sommige plaatsen kun je dan ook genieten van de rust. Het gehucht Pepinus vertelt het verhaal van Pepijn van Herstal legt de landschapshistoricus ons uit. Als we de Vlootbeek verder volgen bij Posterholt arriveren we bij landgoed Aerwinkel. Het rijksmonument kasteel Aerwinkel werd in 1854 gebouwd door Pierre Cuijpers, de bekende architect. Dan bezoeken we in deze omgeving een monument met een everzwijnkop, dat herinnert aan een archeologische vondst, een bronzen everzwijnkopje. Uit deze vondst blijkt dat de Romeinen hier al verbleven. Het everzwijnkopje is een sierelement van een Romeinse reiswagen. De kop was met de pen bevestigd op de reiswagen. Het originele everzwijnkopje was tijdelijk te zien in het Limburgs museum en conservator Benoît Mater laat het ons zien.
Het Munningsbos bevindt zich tussen Posterholt en Montfort en de Vlootbeek loopt langs dit fraaie natuurgebied.
Vervolgens arriveren we hier bij een belangrijk archeologisch monument, de Bolleberg in Mariahoop. Dit is een restant van een mottekasteel uit de middeleeuwen. Het kasteel stond bovenop een motte, een aangelegde heuvel. De contouren zijn nog goed zichtbaar.
De landgoederen Rozendaal en Schrevenhof zijn eigendommen van Stichting het Limburgs Landschap, evenals 3 historische hoeves. Hier zien we hoeve Schrevenhof. Al in de 13e eeuw stond op deze plaats een boerderij. Deze hoeves waren van belang voor kasteel Montfort in die tijd.
Steeds vaker krijgen rechtgetrokken beken hun natuurlijke loop weer terug. Doordat de beek weer mag meanderen ontstaat natuurherstel langs de beken en dat zorgt dat algemene vegetatie het landschap aankleedt. Bij Linne mondt de Vlootbeek, voorzien van vistrappen, uit in de Maas
We bezochten het Vlootbeekdal o.a. in de omgeving van Posterholt en Montfort met extra aandacht voor archeologie, landschapsgeschiedenis en natuur.
Tekst Dénise Nijsten-Bannier
Kasteel Montfort. Foto © Cine Trias Nederland b.v.
Maurice Paulissen, landschapshistoricus
‘Het was rond het jaar 705, aldus de overlevering, dat Pepijn van Herstal - de machtige Merovingse hofmeier, die in deze omgeving talrijke eigendommen en uitgestrekte bezittingen had - op zijn doortocht naar Sint Odiliënberg, op de plek thans nog genaamd Pepinusbrug en vlak bij de huidige Pepijnklinieken, met zijn voertuig een ongeluk kreeg, waardoor hij en zijn gevolg in groot levensgevaar verkeerden. De Echtenaren, bereidwillig en hulpvaardig als steeds, hielpen hem uit zijn benarde positie, waarna Pepijn uit dankbaarheid aan de goede Echtenaren de uitgestrekte bossen schonk, "Echter Waldia" geheten en thans nog "Echterbosch'' genoemd.Er wordt ook wel gezegd dat Pepijn tevens de dijk en Pepinusbrug door het moeras zou hebben laten aanleggen. Tegenwoordig wordt getwijfeld aan de waarheid van dit verhaal.
We laten in deze aflevering zien dat de omgeving van het Vlootbeekdal oorspronkelijk een zeer nat, moerassig landschap was met enkele drogere plekken. En hoe de vestiging en de plek van kasteel Montfort hier in past.’
Muntschat Montfort - Bewaard voor betere tijden?
Er zijn in totaal 65 zilveren en zes gouden munten gevonden. De oudste munt is van 122 voor Christus. De onderzoekers vermoeden dat de muntschat rond 69 na Christus, tijdens de Bataafse Opstand, is begraven. Dit vermoedelijk door een handelaar die zijn vermogen veilig wilde stellen.
De muntschat is te bewonderen in het Limburgse Museum. Hier worden de belangrijkste archeologische vondsten getoond.
Foto © Limburgs Museum
Verrassend
De titel ‘heer (of vrouwe) van Montfort’ bestaat nog steeds. Tegenwoordig is dat de koning der Nederlanden, Willem-Alexander.
Voor de landschapsexcursie die bij deze aflevering hoort, klik hier >>
Voor de lezing die bij deze aflevering hoort, klik hier >>
Voor meer informatie over kasteel Montfort, openingstijden etc, zie http://www.kasteelmontfort.eu en https://www.limburgs-landschap.nl/boekennieuws/item/montfort-een-kasteel-en-zijn-landschap