Een bijzondere film over de bevrijding van Maastricht

Naar aanleiding van de bevrijding van Zuid-Limburg, die precies 75 jaar geleden plaatsvond, vinden er op dit moment verscheidene evenementen plaats. Dit is natuurlijk een uitgelezen kans voor de Limburgers om deze gebeurtenis te herdenken op een manier die hen persoonlijk aanspreekt. Zo rijden er historische voertuigen door de centra van steden en dorpen, zijn er lezingen over vrede en oorlogsgeweld, en kan men overal tentoonstellingen vinden die de mens van nu een beeld willen geven van het leven van toen.

Afgelopen woensdag, 18 september 2019, vond er in Lumière Cinema een erg bijzonder evenement plaats; een filmvoorstelling met nooit eerder vertoonde beelden van de bevrijding van Maastricht. Zittend in het donker wordt je door deze voorstelling terug gezogen in het verleden. Niets om je heen, niets om over na te denken. Alleen de beelden op het scherm. Zo wordt kijkers de kans geboden om zich te verplaatsen in de burgers van Maastricht die de oorlog meemaakten en de soldaten die hen bevrijdden.

De film, Eindelijke Vrij! De Bevrijding van Maastricht Gefilmd, is een compilatieprogramma, samengevoegd door dr. Fred Cammaert, waarin verschillende historische opnamen van destijds zijn gebundeld. Zo wisselen beelden van het 1e Amerikaanse leger zich af met de opnames van vier amateurfilmers; Piet Pans, Jan Geugens, Charles Graafland en Werner Mantz. We volgen in de film de opmars van de Amerikaanse troepen van de invasiestranden naar Maastricht, dat op woensdag 13 september 1944 eindelijk bereikt werd, en wat er na de bevrijding allemaal volgde.

Al deze beelden zorgen samen voor een interessante filmcombinatie waarin vele emoties elkaar afwisselen. Zo zien we de angst op de gezichten van de Duitse soldaten die door Amerikaanse soldaten afgevoerd worden, de uitputting op de gezichten van de Amerikanen, en de uitbundige vreugde van de burgers die eindelijk bevrijd worden. Dit laatste leidt tot boeiende taferelen, zoals de plundering van het huis van een NSB-lid. Zo zien we hoe zijn spullen van het balkon afgegooid worden, waaronder een uniform en een borstbeeldje van Hitler, en verbrand worden door de uitgelaten menigte. Voor mensen die bekend zijn in Maastricht is de film daarnaast een zeer aparte gewaarwording. Zo komen de Sint Servaas brug, het station, het Vrijthof en de Markt een aantal keren in beeld. Het lijkt wel of je naar een andere wereld kijkt…

Voor degenen die zich ook willen onderdompelen in het Maastricht van toen is er goed nieuws: er zullen namelijk nog een aantal vertoningen van de film plaatsvinden. De tijden en ticketlink zijn hier te vinden.

Deze film is een samenwerking van LGOG, het Regionaal Historisch Centrum Limburg, het Limburgs Museum en L1 TV.