Lezing ‘Hanzesteden langs de IJssel’

11 september 2024

20:00 uur

Openlucht Museum de Locht, Broekhuizerdijk 16D, 5962 NM Melderslo

Entree: Leden gratis; niet- leden €5

Graag nodigen wij u op woensdag 11 september uit voor de lezing over de Hanzesteden aan de IJssel.

Het jaar 2023 was het Hanzejaar in Oost-Nederland. Negen steden in Oost-Nederland organiseerden allerlei evenementen om een ‘ode te brengen aan de Hanze’. Volgens de website van het Hanzejaar vierden Deventer, Doesburg, Elburg, Harderwijk, Hasselt, Hattem, Kampen, Zutphen en Zwolle op deze manier “het 800-jarige gedachtengoed van de Hanze. En daarmee gaven de Hanzesteden de bezoekers én bewoners het Hanzegevoel weer mee.”

Ronkende woorden, maar ze werpen meer vragen op dan ze beantwoorden. Blijkbaar bestond er zoiets als ‘de Hanze’, waarvan iedereen wel een idee heeft van wat die voorstelde en blijkbaar heeft die Hanze al 800 jaar lang ‘gedachtengoed’. En dan dat Hanzegevoel: dat is vast een heel prettige sensatie, maar wat is dat eigenlijk?

Uiteraard ging het Hanzejaar vooral over het trekken van toeristen en moeten we dit soort marketingtaal niet te serieus nemen. Maar de marketing is wel degelijk geworteld in de geschiedenis. De Hanze heeft immers echt bestaan en iedere inwoner van Kampen, Deventer, Zutphen of Zwolle weet je ook met trots te vertellen dat zijn woonplaats in de middeleeuwen lid was van dat machtige verbond van Duitse handelssteden. En oh ja, dat Hollandse steden in de Hanzetijd nog maar armzalige dorpjes waren.

Een machtig Duits stedenverbond dus. Dat is eerlijk gezegd nog steeds een vaag begrip. Wie waren er dan lid van dat verbond en waarom? Hoe organiseerde die bond zich? Waarom hoorden Nederlandse steden bij een ‘Duits’ verbond. En op welke vlakken waren die steden dan zo machtig?

In deze lezing over de Hanzesteden zal ik ingaan op deze vragen en meer specifiek te duiden wat de betekenis van de Hanze was voor de steden in (Oost-)Nederland en vice versa.

Over de spreker

Job Weststrate (1975) studeerde Geschiedenis aan de Universiteit Leiden en de Humboldt Universität in Berlijn. Hij promoveerde in 2007 op het proefschrift ‘In het kielzog van moderne markten. Handel en verkeer op de Rijn, Waal en IJssel, ca. 1360-1560’. Dit onderzoek richtte zich op de geschiedenis van handel en scheepvaart in de Rijn-Maasdelta en het Noordzeegebied. De geschiedenis van de Nederlandse Hanzesteden was daar een vanzelfsprekend onderdeel van; hij heeft daarover ook in binnen- en buitenland gepubliceerd. In zijn laatste onderzoeksproject, aan de Rijksuniversiteit Groningen, hield hij zich bezig regionale identiteitsvorming in Oost-Nederland en het westen van Duitsland in de periode vanaf het eind van de middeleeuwen tot in de tijd van de Franse Revolutie. Op dit moment werkt hij als beleidsmedewerker onderwijs en onderzoek aan de Universiteit Leiden.

De volledige uitnodiging kunt u hier vinden.