Lezing "De protestantse gemeente in Aken en Vaals in de 17e en 18e eeuw" door Dr. Thomas Richter

26 september 2022

19:30 uur

Thermenmuseum, Coriovallumstraat 9 in Heerlen

Entree: Leden: gratis, niet-leden € 5,-

Op maandag 26 september organiseert Kring Parkstad de lezing "De protestantse gemeente in Aken en Vaals in de 17e en 18e eeuw" door Dr. Thomas Richter.

De lezing

In religieus opzicht is de Akense stadsgeschiedenis van medio 16e eeuw tot begin 17e eeuw goed en uitgebreid onderzocht. Dit gold helaas niet voor de aansluitende fase van het einde van de Tachtigjarige Oorlog tot aan de Franse Tijd. De weinige artikelen in de Duitstalige literatuur die zich bezig houden met vragen van de confessionele samenleving in de rijksstad in deze periode, formuleerden meestal een geschiedenis van onderdrukte protestanten‚ onder ’t kruys‘ en karakteriseerden de 17e en 18e eeuw als een tijd van doorlopend geweld om confessionele redenen, zowel binnen Aken als op de weg naar de protestantse kerken in Vaals. In het Staatse Vaals was openbare hervormde eredienst, onder bescherming van de Staten-Generaal, sinds 1649 mogelijk. In zijn lezing stelt Richter dat in de 18e eeuw ten opzichte van de protestants-katholieke verhoudingen helemaal geen sprake kan zijn van een periode van voortdurende onvrede, ruzies en geweld; dit beeld schetste recentelijk vooral de Angelsaksische historiografie. De 18e eeuw was in het grensgebied tussen Aken en Vaals veeleer een tijd van rust en coëxistentie, zelfs in religieuze vragen. Dit zowel tussen de diverse protestantse confessies onderling als in de relaties tussen protestanten en katholieken. De decennia van vreedzame confessionele coëxistentie en verdraagzaamheid werden desondanks soms onderbroken door erupties van geweld – maar deze uitbarstingen kwamen slechts incidenteel voor en hadden altijd een concrete aanleiding. Richters proefschrift komt tot deze inzichten op grond van nieuw bronnenonderzoek. Tot nu toe heeft het Duitstalige onderzoek slechts de akten van de rijksstad Aken gebruikt. Hierdoor ontstond een conflictgeschiedenis, omdat de stedelijke overheid slechts correspondentie produceerde als ze moest ingrijpen. Richter echter gebruikte vooral de notulen van de diverse kerkenraden. Daardoor kreeg hij dieper inzicht in de alledaagse thema’s van de kerkenraden. Door de concentratie op de bronnen van de gemeenten zelf wordt de blik van de historiografie juist omgekeerd.

Praktische informatie

U kunt uw auto parkeren op de busbaan voor het museum of op het trottoir naast de ingang. Let op: er zijn een beperkt aantal parkeerplaatsen.

Belangstellenden kunnen zich aanmelden bij de secretaris van Kring Parkstad Limburg:
Jody Martens. Dat kan per mail: j.martens@historischgoud.nl.

De volledige uitnodiging is hier te vinden.