Lezing De Mosasaurus: een geschiedenis door Ernst Homburg

6 februari 2023

19:30 uur

StayOkay, Maasboulevard 101 te Maastricht

Entree: Leden: gratis, niet-leden: € 5,-

Op maandag 6 februari organiseert Kring Maastricht een lezing "De Mosasaurus: een geschiedenis" door Ernst Homburg.

De lezing

Wie het Natuurhistorisch Museum Maastricht (NHMM) bezoekt, loopt eerst een donkere hal binnen met een lichtbak in de vloer waarin een fossiel van een schedel ligt. De in 1995 heringerichte centrale hal is bedoeld als ‘een haast “sacrale” toegangspoort (…) tot een tempel van wetenschap en cultuur’. In het schemerdonker ligt de verlichte ‘sarcofaag’ waarin de in mergel ingebedde, wereldberoemde kop van een Mosasaurus is ‘herbegraven’. Samen met het Verdrag van Maastricht uit 1992 horen de overblijfselen van de Mosasaurus ongetwijfeld tot de twee zaken die Maastricht op de wereldkaart hebben gezet.
Direct nadat de eerste vondsten in 1766 en 1770 waren gedaan, ging het nieuws als een lopend vuurtje door Europa. Geleerden uit Frankrijk, Zweden, Duitsland en andere landen kwamen naar Maastricht om de fossielen te aanschouwen en met de plaatselijke autoriteit Johann Leonhard Hoffmann (1710-1782) van gedachten te wisselen over hun aard en herkomst. Was het een krokodil, of een zeezoogdier zoals een orka of een potvis? De vondst in 1778 van een schedel met onder- en bovenkaak baarde nog meer opzien. Toen Franse troepen in 1794 de Republiek binnenvielen, lag er een gedetailleerd plan klaar om de wereldberoemde ‘kop van de krokodil’ te confisqueren en naar Parijs te vervoeren. Begin 1795 werden eenendertig kisten met belangrijke vondsten, waaronder ‘de kop’, naar Parijs vervoerd. Maastricht was zijn meest belangrijke fossiel kwijt.
De leider van de expeditie, Barthélemy Faujas de Saint-Fond (1741-1819), schreef in zijn Histoire naturelle de la Montagne Saint-Pierre de Maestricht (1798-1803) uitvoerig over de vindplaats en over Hoffmann die ‘de kop’ reeds in 1770 zou hebben ontdekt. Inmiddels weten we dat dit verhaal van onwaarheden aan elkaar hangt. Het was vooral bedoeld om de confiscatie van het iconische fossiel door de Franse troepen te legitimeren. Niet Hoffmann, maar de Maastrichtse kanunnik Theodoor Johan Godding (1722-1797) was in 1778 de eerste eigenaar.
In de lezing zal in meer detail de chronologisch volgorde behandeld worden van de ontdekking van belangrijke fossielen van de ‘krokodil van Maastricht’ (de Mosasaurus) en van de (wetenschappelijk) interpretaties van die vondst.

De volledige uitnodiging is hier te vinden.