Gluren bij de Buren ... Grote-Brogel
20 augustus 2019
19:00 uur
De plaatsnaam Brogel betekent '(omheind) broek' en wordt vermeld sinds de 13de eeuw. Vanaf de 16de eeuw wordt in de archivalia het onderscheid gemaakt tussen Grote- en het noordwestelijker KleineBrogel. De voornaamste activiteit in het dorp was steeds de landbouw. Deze verliep moeizaam: de helft van de bodems bestond uit zanderige heidevlaktes, anderzijds waren er laaggelegen, vaak zompige zones, dikwijls bebost met loofbomen. De teelt van vlas en schapen leverde in de 15de en 16de eeuw de grondstoffen voor laken en linnen. Via de markt in Beringen werden deze producten naar de Antwerpse groeipool verhandeld. De Kempische Wolspinnerij (1948-2008)was hiervan een laatste echo.
Grote-Brogel behoorde in het Ancien Régime tot de Heerlijkheid - later Baronie - Erpekom, een Guliks leen, vanaf 1609 afhangend van de keurvorst van de Palts. De heerlijke rechten werden er uitgeoefend door de heren van Bocholt, vanaf het begin van de 15de eeuw door de graven van Horn. Na de terechtstelling van de onfortuinlijke Filips van Montmorency in 1568, erfden verschillende families achtereenvolgens deze regalia. Zij resideerden echter niet in Grote-Brogel.
Administratief en gerechtelijk vormde Grote-Brogel een deel van het Graafschap Loon. De gemeente was ingedeeld in 4 heerwagens of wijken, elk met een verkozen burgemeester. Op kerkelijk vlak behoorde het dorp tot de parochie Peer. De Sint-Trudoabdij van Sint-Truiden beschikte over het benoemingsrecht voor de pastoors. Ook de patroonheiligen van de kerken verwijzen hiernaar.
De fraai gerestaureerde Sint-Trudokerk is voor de groeiende bevolking in 1898 herbouwd in een neogotische stijl. De toren is echter ouder en moet zijn gebouwd omstreeks 1500. In de kerk worden een aantal fijne houtsculpturen vanaf de 15de eeuw bewaard. Verder in de dorpskern is er gelegenheid om te luisteren naar verhalen over de pastorij, de voormalige spinnerij, de Sint-Sebastianusschutterij, de kapel en de lagere school.
Helaas, net te ver voor een gemoedelijke wandeling ten zuidoosten van de dorpskern ligt Het Ooievaarsnest, een hoeve in een deplorabele en ruïneuze toestand. In de volksmond wordt deze hoeve gezien als de geboorteplaats van Pieter Bruegel de Oude (ca.1525-1569). Een werkgroep binnen de Bruegelkring bereidt een publicatie voor die de aanspraken van Grote-Brogel als bakermat van deze Meester bevestigen. Vandaar dat tijdens deze avond natuurlijk ook aandacht gegeven wordt aan de fenomenale talenten en erfenis van deze ingenieuze kunstenaar.
Van een afsluitend drankje kan u genieten in het Breugelheem.
Nog een niet te missen evenement in dit Bruegeljaar: vanaf 7 juni tot 14 juli vindt in cc. Het Poorthuis in Peer de tentoonstelling "Bruegel op bezoek" plaats. U bewondert er gravures naar tekeningen en reproducties van werken van Pieter Bruegel de Oude.
Hedendaagse cartoonsgeïnspireerd op werk van de Meester werken op de lachspieren!
Vervolledig uw Bruegelervaring met een bezoek aan het Bruegelmuseum op de Markt in Peer én aan het evenement "De
wereld van Bruegel" in het Provinciaal Openluchtmuseum in Bokrijk.
Bekijk hier het volledige programma van de Cultuurhistorische Zomer 2019 van Kring Weert >>
Vorige activiteit | Volgende activiteit