H.B.J. van Rijn - Burgemeester van Venlo, Pionier der milieuhygiëne (Maaslandse Monografieën 12)

Vijftig jaar geleden werd het stadhuis van Venlo verlaten door een burgemeester die daar van 1900 tot 1921 het bewind had gevoerd. Deze burgemeester, de apotheker H.B.J. van Rijn, heeft in dat tijdvak in die mate zijn stempel op de ontwikkeling van Venlo gedrukt, dat hij nog altijd de belangstelling van alle Venlonaren verdient. Maar ook in ruimer kring is hij de aandacht waard. Want Van Rijn was bovenal een hygiënist, die in vele opzichten zijn tijd ver vooruit was en die zowel door zijn publicaties als door zijn praktische werk beschouwd moet worden als een van de pioniers der milieuhygiëne in ons land.

In 1865, het jaar waarin Van Rijn zich als apotheker in Venlo vestigde, was de hygiënische toestand van die oude vestingstad uitzonderlijk slecht. Het zou nog vele jaren zo blijven.

Van Rijn, die een grondige studie had gemaakt van de voor het eerst, omstreeks 1870, wetenschappelijk ontwikkelde gezondheidsleer, werd in 1885 benoemd tot secretaris van de in dat jaar in Venlo ingestelde gezondheidscommissie. In die functie heeft hij in een snel tempo alles onderzocht wat er in Venlo op het gebied van de volksgezondheid te onderzoeken viel. De resultaten van zijn onderzoek leverden de grondslag op voor de door de gezondheidscommissie aan het gemeentebestuur uitgebrachte rapporten, waaraan gewoonlijk niet veel gevolg werd gegeven. Van Rijn kon er echter nog een nuttiger gebruik van maken. Aan de hand van het door hem verzamelde materiaal kon hij als antwoord op een door het Provinciaal Utrechts Genootschap van Kunsten en Wetenschappen uitgeschreven prijsvraag een „geneeskundige plaatsbeschrijving" van Venlo samenstellen. Hij kreeg hiervoor van dit genootschap in 1889 een loffelijk getuigschrift.

Een tiental jaren later zou dit werkstuk van Van Rijn een grote rol gaan spelen bij de algehele sanering van Venlo. Toen hij, in 1900, op de leeftijd van 59 jaar tot burgemeester werd benoemd, nam hij de in zijn plaatsbeschrijving neergelegde kritiek als basis voor het programma, dat hij in Venlo op hygiënisch gebied met spoed tot uitvoering wilde brengen. Hij is daarmee volledig geslaagd, voor het grootste deel binnen enkele jaren. Daarbij heeft hij op verschillende punten baanbrekend werk verricht.

Voor meer informatie, zie http://www.shclimburg.nl/maasl...

Hier vindt u tevens een overzicht van alle edities van de Maaslandse Monografieën én kunt u edities bestellen.

Dr. C. van den Berg

1971

90-232-0935-4

Assen