Lezing: Papen en ketters: drie eeuwen protestanten in katholiek Zuid-Limburg, 1550-1850
Op donderdag 9 maart organiseert Kring Valkenburg & Heuvelland in samenwerking met de Heemkunde Vereniging Klimmen een lezing over de moeizame verhoudingen tussen katholieken en protestanten in de Landen van Overmaas.
De lezing
Hoe kwam het protestantisme terecht in wat tegenwoordig Zuid-Limburg heet en hoe verliepen de relaties met de overheid en met de katholieke kerk onder Spaans, Staats, Oostenrijks, Frans en Nederlands bestuur?
In tegenstelling tot wat misschien wordt vermoed ontwikkelde het protestantisme zich in de Nederlanden vanuit Vlaanderen en Brabant en daarna pas in de Noordelijke Nederlanden. De godsdiensttegenstellingen waren een belangrijke factor in de Tachtigjarige Oorlog.
Na die Oorlog werden de Landen van Overmaas verdeeld tussen Spanje en de Republiek. In Spaans (later Oostenrijks) Overmaas was het protestantisme verboden. In het gedeelte van de Republiek werd het bestuur alleen door protestanten uitgeoefend, terwijl de bevolking vrijwel geheel katholiek was. Dat leidde tot vele spanningen en ook tot curieuze pragmatische oplossingen zoals het simultaneum. Keizer Joseph II gaf in 1781 de protestanten in zijn gebieden hun godsdienstvrijheid terug, zeer tot ongenoegen van de katholieke geestelijkheid. De Franse revolutionairen traden aanvankelijk antigodsdienstig op, maar Napoleon kwam tot een Concordaat met de Paus, waardoor de katholieke godsdienst weer in ere werd hersteld. De Zuidelijke bisschoppen verzetten zich op religieuze gronden tegen de samenvoeging van Noord en Zuid in het Verenigde Koninkrijk der Nederlanden in 1815, zonder resultaat. In de Belgische tijd werden vrijwel alle nog resterende protestantse lokale bestuurders weggestemd. Na het herstel van de Nederlandse souvereiniteit in (Oost-)Limburg kwamen zij niet meer terug. Na de grondwet van 1848 en het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie in 1853 werd Limburg een homogeen katholieke provincie waar ook voor katholieke liberalen vrijwel geen plaats meer was.
Kees Schaapveld studeerde geschiedenis aan de Britse Open Universiteit en de Radboud Universiteit in Nijmegen, gevolgd door een promotie aan de Universiteit van Maastricht. Hij doet onderzoek naar de regionale geschiedenis van (Zuid-)Limburg in de 17e-19e eeuw. Hij publiceerde over de oorlogen in dit gebied, over de Franse tijd en over de eerste decennia van het Koninkrijk der Nederlanden.
De volledige uitnodiging kunt u hier vinden.
Vorige activiteit | Volgende activiteit