Lezing 'Oorlog in Arcadië' door Dr. Elyze Storms

12 april 2023

14:30 uur

Mariaschool Bergen, Kerkstraat 15, 5854 AJ Bergen

Entree: Leden: gratis, niet-leden: € 5,-

Op woensdag 12 april organiseert Kring Maas & Niers een lezing 'Oorlog in Arcadië' door Dr. Elyze Storms.

De lezing

Oorlog in Arcadië: Limburgse kastelen en landgoederen in de Tweede Wereldoorlog.

De beschreven geschiedenis van landgoederen en buitenplaatsen focust zich op de gecreëerde pracht en praal, op de arcadische levenswijze en landschappen. Maar de periode 1940-1945 is nog zeer onderbelicht. Een periode waarin de oorlog naar Arcadië kwam. Duitse of geallieerde troepen confisqueerden een groot aantal kastelen en landhuizen met hun bijhorende boerderijen en gronden. De huizen werden gebruikt als militaire hoofdkwartieren, scholen, ziekenhuizen en barakken. De landerijen werden benut voor houtproductie, jacht en als militaire slagvelden. Historisch geograaf Elyze Storms-Smeets leidt het landelijke onderzoeksproject Oorlog in Arcadië, een samenwerking van Gelders Genootschap en de Nederlandse Kastelenstichting.

In het onderzoeksproject wordt gekeken naar enerzijds de geschiedenis van Oorlog in Arcadië (wat is er toen gebeurd?), en anderzijds het erfgoed (hoe gaan we er nu mee om?). Het onderzoek heeft als doel in beeld te brengen welke rol de kastelen, buitenplaatsen en landgoederen gespeeld hebben, hoe dit ‘Arcadië’ is verwoest en weer opgebouwd. Daarnaast willen wij met huidige eigenaren, overheden, deskundigen en (nazaten van) ooggetuigen in gesprek over het verleden en heden van dit erfgoed. Hoe laten we het verhaal van de Tweede Wereldoorlog op buitenplaatsen en landgoederen zien aan jongere generaties? Hoe gaan we om met deze herinneringscultuur én met het fysieke oorlogserfgoed op Nederlandse landgoederen?

Een van de regio’s die meer aandacht krijgt in het project is Noord-Limburg, waar veel Maaskastelen midden in de frontlinie kwamen te liggen vanaf najaar 1944. Na de lezing van Elyze Storms-Smeets, met eerste bevindingen uit het onderzoek, wordt de erfgoedfilm over kasteel Bleijenbeek getoond.

Dr. Elyze Storms-Smeets (1975, Valkenburg a/d Geul) studeerde sociale geografie in Utrecht en Durham (U.K.). Ze promoveerde aan de University of Leeds op het onderwerp 'Landscape and society in Twente and Utrecht; a historical geography of Dutch country estates, c. 1750-1950’. Elyze is werkzaam bij erfgoedinstelling Gelders Genootschap als adviseur erfgoed en cultuurlandschap. Vanuit Gelders Genootschap leidt ze het landelijke onderzoek Oorlog in Arcadië. Van september 2012 tot 2017 was ze universitair docent Historische Buitenplaatsen en Landgoederen aan Rijksuniversiteit Groningen (Kenniscentrum Landschap). Sinds 2021 is Elyze buitengewoon associate professor cultureel erfgoed en participatieve ruimtelijke ontwikkeling bij Wageningen Universiteit. Naast haar werk is Elyze lid van de commissie Landschapsgeschiedenis van het LGOG, bestuurslid van Stichting Limburgse Kastelen en adviseert ze het bestuur van de Nederlandse Kastelenstichting.

De volledige uitnodiging is hier te vinden.